แรร์เอิร์ธ (Rare Earth) ชื่อที่ฟังดูเหมือนหายาก และ ยากจริง ในการขุดและแยกให้ได้มาในรูปบริสุทธิ์ โลหะกลุ่มนี้มีทั้งหมด 17 ชนิด และเป็นหัวใจของเทคโนโลยีสมัยใหม่ ตั้งแต่สมาร์ตโฟน รถยนต์ไฟฟ้า กังหันลม ไปจนถึงระบบป้องกันประเทศ

แรร์เอิร์ธ (Rare Earth)

หลังจากเมื่อวันที่ 26 ต.ค. 68 ประธานาธิบดีสหรัฐฯ โดนัลด์ ทรัมป์ ลงนามข้อตกลงร่วมกับไทยและมาเลเซียด้านแรร์เอิร์ธ คำถามสำคัญจึงเกิดขึ้นว่า - ไทยพร้อมหรือยังที่จะเข้าสู่ห่วงโซ่อุปทานของ โลหะอนาคต นี้

มีมากแต่ หาได้ยาก

Eurofins EAG Laboratories ผู้เชี่ยวชาญด้านการทดสอบวัสดุ อธิบายว่า แรร์เอิร์ธไม่ใช่แร่หายากในธรรมชาติ แต่หายากในความเข้มข้นที่คุ้มค่าต่อการทำเหมือง

แรร์เอิร์ธกระจายอยู่ทั่วเปลือกโลก แต่มีเพียงไม่กี่พื้นที่ที่มีความเข้มข้นมากพอจะขุดได้จริง - ส่วนใหญ่กระจุกตัวในจีน

ขั้นตอนขุด-สกัดที่ซับซ้อน

การสกัดแรร์เอิร์ธเริ่มจากการสำรวจทางธรณีวิทยาอย่างละเอียด เพราะหากวิเคราะห์ผิดเพียงขั้นตอนเดียว อาจทำให้สูญเงินและเวลาอย่างมหาศาล

หลังจากพบแหล่งแร่ ขั้นตอนการขุดจะเข้าสู่กระบวนการ Beneficiation หรือการเพิ่มคุณภาพแร่ ซึ่งต้องผสมผสานทั้งเทคนิคทางกลและเคมี เพื่อแยก ของดี ออกจากหินและดินที่ไร้มูลค่า

ขั้นตอนหลักประกอบด้วย

การบดและโม่แร่ เพื่อให้ขนาดเหมาะสม

การทำให้เข้มข้น โดยใช้การแยกด้วยแม่เหล็ก ไฟฟ้าสถิต หรือการลอยแร่ (Froth Flotation)

การชะล้างด้วยกรด เพื่อสกัดธาตุแรร์เอิร์ธออกจากหินต้นกำเนิด

การแยกขั้นสูง เช่น การสกัดด้วยตัวทำละลาย หรือการแลกเปลี่ยนไอออน

การรีดักชัน เปลี่ยนออกไซด์ให้กลายเป็นโลหะบริสุทธิ์

ทุกขั้นตอนต้องใช้พลังงานสูง เคมีซับซ้อน และต้องควบคุมสิ่งแวดล้อมอย่างเข้มงวด เนื่องจากอาจมีสิ่งเจือปนรังสีอย่างทอเรียมหรือยูเรเนียม

ทำไม จีน ถึงครองตลาด?

จีนถือครองแหล่งแร่สำรองแรร์เอิร์ธมากที่สุดในโลก และเป็นประเทศเดียวที่มี ห่วงโซ่การผลิตครบวงจร ตั้งแต่เหมืองจนถึงการกลั่นขั้นสุดท้าย จึงสามารถควบคุมราคาและปริมาณส่งออกทั่วโลก

ขณะที่ประเทศอื่น ๆ แม้จะมีแร่ในดิน แต่ติดข้อจำกัดด้านเทคโนโลยี ค่าใช้จ่ายสูง และความเสี่ยงด้านสิ่งแวดล้อม ทำให้ยังไม่สามารถแข่งขันได้

โลหะหายากที่สำคัญต่ออนาคต

ผลลัพธ์จากกระบวนการสกัดคือสารประกอบอย่าง นีโอดิเมียม (Neodymium) และ เพรซีโอดิเมียม (Praseodymium) ซึ่งเป็นวัสดุหลักในแม่เหล็กถาวรประสิทธิภาพสูง - หัวใจของมอเตอร์รถยนต์ไฟฟ้าและอุปกรณ์อิเล็กทรอนิกส์ทั่วโลก

แต่ความซับซ้อนของการขุดและความเสี่ยงด้านสิ่งแวดล้อม ทำให้แรร์เอิร์ธยังเป็น ของหายากที่ไม่ง่ายจะได้มา และเป็นเหตุผลว่าทำไมจีนจึงยังคงเป็น เจ้าตลาดโลหะอนาคต เพียงหนึ่งเดียวในโลก

ที่มา:Eurofins EAG Laboratories